Grafička karta, video karta, grafički adapter ili grafički akcelerator je komponenta računara namenjena za obradu i prikaz vizuelnih podataka na odgovarajućim izlaznim uređajima, npr. na monitoru. Pored ovoga se može koristiti i za obradu negrafičkih podataka dok je u skorije vreme primetan trend da se na grafičke karte prebacuju poslovi koji su tradicionalno pripadali centralnim procesorima. Moderne grafičke karte osim ove osnovne funkcije takođe na sebe preuzimaju brojne poslove sa polja računarske grafike, čime od njih rasterećuju ostatak sistema. Iako se grafičke karte mogu naći u integrisanom obliku u sklopu matične ploče, u zadnje vreme se u većini slučajeva javljaju kao posebna komponenta, poseban sistem koji ima čitav niz podsistema. Za razliku od integrisanih grafičkih karti koje imaju mali kapacitet sopstvene memorije i obično koriste sistemsku memoriju, nove grafičke karte poseduju sopstvenu memoriju koja se koristi samo za grafiku, i koja je posebno modifikovana. Skoro sve matične ploče imaju opciju isključivanja integrisane grafičke karte i mogućnost da na sebi prime modernu grafičku kartu sa vrlo visokim performansama preko AGP, PCI i PCI-E magistrala.
Istorija
Prve grafičke karte konstruisane su 1995. godine od strane kompanija Matox, Creative, S3 i ATI i one su bile u stanju da proizvedu 3D prikaz. Zatim je 1997. godine kompanija 3dfx izdala novi grafički čip Voodoo koji je bio u stanju da proizvede i neke 3D efekte. Ubrzo je izbačen i Voodoo 2 koji je uslovio pojavu jačih čipova kao što su TNT i TNT 2 od strane Nvidie. Kompanija Intel, shvativši u kom će pravcu da krene razvoj grafičkih karti, počinje da radi na unapređivanju načina konekcije grafičke karte sa matičnom pločom, čiji je rezultat bio pojava magistrale AGP, čime se definitivno povukla crta između grafičkog procesora i centralnog procesora samog računara. Od 1999. godine primat u proizvodnji i prestiž preuzima Nvidia, koja počinje da radi na unapređenju 3D algoritama i DDR tehnologiji, čime se kapacitet memorije grafičke karte skoro udesetostručio, sa 32 na 128 megabajta.
Komponente
Moderna grafička karta sastoji se od ploče na kojoj se nalaze sledeće komponente:
Grafički procesor ili grafička procesorska jedinica (GPU) je procesor specijalno namenjen i optimizovan da proizvodi grafičke elemente. Ovaj procesor je specijalizovan da vrši kalkulacije u pokretnom zarezu, što je od fundamentalnog značaja za 3D grafičko renderovanje i 2D slikovno crtanje. Osnovni atributi grafičkog procesora su frekvencija jezgra koja varira od 250Mhz do 4Ghz, i broja cevovoda ili tzv. šedera, koji prevode 3D prikaz okarakterisan temenima i linijama u 2D prikaz formiranpikselima. Moderne grafičke karte su opremljene snažnim grafičkim procesorima koji brojem tranzistora nadmašuju glavne procesore, to znači da su grafički procesori svojom procesorskom snagom jači u pojedinim operacijama.
BIOS, odnosno, Video BIOS, sadrži osnovni program koji je obično skriven, koji upravlja operacijama grafičke karte i koji daje instrukcije koje dozvoljavaju hardveru i softveru da komuniciraju sa grafičkom kartom. Obično sadrži informacije vezane za pravovremenost rada memorije, operativnu brzinu i voltažu grafičkog procesora, kao i mnoge druge informacije. U nekim slučajevima je moguće promeniti ove informacije ali to se radi najčešće prilikom overklokovanja procesora i/ili memorije, što se ne preporučuje od strane proizvođača jer može doći do oštećenja na samoj kartici.
Video memorija kod većine savremenih grafičkih karti varira od 128MB do 4GB. Kako video memoriji istovremeno moraju imati pristup i grafički procesor i prikazno kolo, često se koristi specijalna ekspresna ili višeportna memorija, kao što su VRAM,WRAM, SGRAM itd. Od 2003. godine video memorija se tipično bazira na DDR tehnologiji. U godinama koje su usledile proizvođači su prelazili redom na DDR2, DDR3, DDR4 i GDDR5. Brzina memorije na savremenim grafičkim kartama varira od 400Mhz do 3.8Ghz.
RAMDAC (Random Access Memory Digital-to-Analog Converter) pretvara digitalne signale u analogne signale za potrebe monitora koji koriste analogni ulaz, kao npr. CRT monitori. RAMDAC je vrsta RAM čipa koji regučiše funkcionalnost grafičke karte u smislu da podržava različite vrednosti tempa osvežavanja na CRT monitorima, za koje je optimalan broj od 75Hz. Ipak, svi savremeni LCD monitori, Plazma monitori i Televizori rade na digitalnim signalima i ne zahtevaju RAMDAC.
Нема коментара:
Постави коментар